ماده 1- عبارات و اصلاحاتي كه در اين آئين‌نامه به كار رفته داراي معاني زير مي‌باشد:


1- سازمان، سازمان محيط زيست.
2- شورايعالي، شورايعالي حفاظت محيط زيست.
3- آلودگي آب: تغيير مواد محلول يا معلق يا تغيير درجه حرارت و ديگر خواص فيزيكي و شيميایي و بيولوژيكي آب در حدي كه آن را براي مصرفي كه براي آن مقرر است مضر يا غير مفيد سازد.
4- مواد آلوده كننده آب (آلوده كننده): هر نوع مواد يا عوامل فيزيكي و شيميایي بيولوژيك كه باعث آلودگي آب گرديده و يا به آلودگي آن بيافزايد.
5- منابع مولد آلودگي آب ( منابع آلوده كننده): هرگونه منبعي كه فعاليت يا بهره‌برداري از آن موجب آلودگي آب مي‌شود كه شامل منابع صنعتي، معدني، كشاورزي و دامداري، شهري و خانگي، خدماتي و درماني و متفرقه مي‌باشد.
6- فاضلاب: هر نوع مايع زائد حاصل از فعاليت هاي صنعتي يا كشاورزي و دامداري يا شهري، بيمارستاني و‌ آزمايشگاهي و خانگي كه به آب يا خاك تخليه گردد.
7- مواد زائد جامد: هر گونه ماده جامدي كه عرفاً زائد محسوب مي‌شود مانند زباله، خاكروبه، خاكستر، جسد حيوانات، ضايعات مراكز شهري و صنعتي و زوايد حاصل از تصفيه، اعم از شيميایي و بيولوژيك و همچنين فضولات انساني و حيواني و مواد زايد بيمارستانها و غيره.
8- آبهاي پذيرنده: كليه آبهاي سطحي و زير زميني از جمله قنوات، چاهها و سفره آبهاي زيرزميني و چشمه‌ها و نيز درياها، درياچه‌ها، رودخانه‌ها و نهرها و تالابها و آبگيرها و بركه‌ها كه فاضلاب و مواد زائد جامعه به آنها تخليه شده و يا در آنها نفوذ مي‌كند.
9- آبهاي ايران: كليه آبهاي داخلي و ساحلي و درياي سرزميني كه تحت حاكميت دولت جمهوري اسلامي ايران قرار دارد.
10- رقيق كردن: كاهش غلظت مواد آلوده كننده در فاضلاب از طريق اختلاط با آب دريا يا آب پذيرنده.
11- وسائل و روشهاي مناسب: مناسب‌ترين وسائل يا روشهایي كه استفاده آن با توجه به شرايط محلي، درجه پيشرفت و امكانات علمي و فني و هزينه‌هاي مربوط، رفع يا كاهش مؤثر آلوده كننده‌ها را امكان‌پذير مي‌سازد.
12- ميزان و معيار (استانداردها): حدود مجاز و مشخصات ويژه‌اي كه با توجه به اصول حفاظت و بهسازي محيط زيست براي آلوده كننده‌ها و جلوگيري از آلودگي آب تعيين مي‌شود.
13- مسئول: شخص حقيقي كه اداره يا تصدي منابع مواد آلودگي از قبيل كارخانجات، كارگاهها و ساير تأسيسات صنعتي را خواه براي خود، خواه به نمايندگي از طرف شخص يا اشخاص حقيقي و حقوقي ديگر به عهده داشته يا شخصاً به طرق مختلف عامل ايجاد آلودگي است.
14- مواد زايد سمي و خطرناك: هر نوع ماده زائد آلوده كننده يا تركيبي از مواد و يا ضايعاتي كه داراي قدرت صدمه و آسيب زياد به سلامت انسان يا ساير موجودات زنده يا گياهان بوده يا بر اثر تماس و تكرار داراي عوارض سوء در آنها باشد و قابليت آلوده ساختن آب را دارد.


ماده 2- اقدام به هر عملي كه موجبات آلودگي آب را فراهم آورد ممنوع است.


ماده 3- سازمان با همكاري وزارتخانه‌هاي نيرو، كشاورزي، جهاد سازندگي، بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و ساير وزارتخانه‌ها و سازمانهاي ذيربط حسب مورد نسبت به بررسي و شناسایي كيفيت آبهاي ايران از لحاظ آلودگي اقدام خواهد نمود.


تبصره 1- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در مورد آبهاي مشروب از مرحله آبگير طبق قوانين و مقررات خود عمل مي‌نمايد.
تبصره 2- در مورد آلودگي آبهاي درياها و درياچه‌ها همچنين رودخانه‌هاي مرزي با مواد نفتي به موجب قانون حفاظت دريا و رودخانه‌هاي مرزي از آلودگي با مواد نفتي عمل خواهد شد.


ماده 4- سازمان موظف است نسبت به شناسایي منابع مختلف آلودگي آب به طريق مقتضي اقدام نمايد. مسئولين موظفند اطلاعات و مدارك مورد نياز را درصورت در خواست در اختيار سازمان قرار دهند.


تبصره 1- وزارتخانه‌هاي كشور- بهداشت، درمان و آموزش پزشكي- كشاورزي- نيرو- صنايع- معادن و فلزات و جهاد سازندگي و حسب مورد ساير مؤسسات ذيربط همكاري لازم را با سازمان در اجراي مفاد اين ماده معمول خواهد داشت.
تبصره 2- اطلاعات و مداركي كه جنبه محرمانه دارد و توسط مسئولين در اختيار سازمان گذارده مي‌شود، محرمانه تلقي شده و جز در موارد قانوني مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.


ماده 5- استانداردهاي مربوط به آلودگي آب با ذكر روشهاي سنجش و ساير مقررات مربوط توسط سازمان و با همكاري وزارتخانه‌ها و مؤسسات مذكور در ماده (3) اين آئين‌نامه تهيه و به مورد اجرا گذارده مي‌شود.
تبصره - در مورد مقررات مربوط به تخليه هر نوع فاضلاب به شبكه عمومي فاضلاب شهر و جمع‌آوري، نگهداري و حمل و دفع مواد زائد جامد كميسيون دائمي متشكل از نمايندگان تام‌الاختيار وزارتخانه‌هاي نيرو- بهداشت، درمان و آموزش پزشكي- كشور- صنايع- معادن و فلزات و سازمان حفاظت محيط زيست و ساير سازمانهاي مسئول آب و فاضلاب شهري در وزارت كشور تشكيل و تصميمات اتخاذ شده به مرحله اجراء گذارده خواهد شد.


ماده 6- طبقه‌بندي كلي آبهاي پذيرنده اعم از سطحي و زير زميني و درياچه‌ها و آبهاي ساحلي با توجه به قدرت جذب و تصفيه طبيعي آلوده‌كننده‌ها بر حسب اولويتها و به تدريج توسط سازمان با همكاري وزارتخانه‌ها و مؤسسات مذكور در ماده (3) اين آئين‌نامه تعيين و اعلام خواهد شد.


ماده 7 - سازمان موظف است طبق برنامه پيش‌بيني شده از فاضلاب و مواد زائد جامد منابع‌ آلوده كننده نمونه‌برداري و نوع و ميزان آلودگي هر يك از اين منابع را مشخص نمايد. در صورتيكه شدت آلودگي هر يك از منابع آلوده كننده بيش از استانداردهاي موضوع بند (5) اين آئين‌نامه باشد، سازمان مراتب را كتباً به مسئول مربوط اخطار خواهد نمود كه در رفع آلودگي اقدام نمايد. در اين اخطاريه نوع آلودگي و ميزان آن و همچنين مهلت رفع آلودگي كه متناسب با امكانات تعيين مي‌گردد صريحاً قيد خواهد شد.
تبصره- در مورد شهركها و مجتمع‌هاي صنعتي كه داراي سيستم فاضلاب عمومي هستند، از فاضلاب عمومي شهركها و مجتمعهاي صنعتي و غير صنعتي نمونه‌برداري شده و اقدامات لازم براي رفع آلودگي با مسئوليت شركت و مجتمع به عمل خواهد آمد. در مواردي كه واحدهاي مستقر در اين شهركها و مجتمعها فاضلاب صنعتي حاوي مواد مسموم فلزات سنگين داشته باشند و از طريق سيستم فاضلاب عمومي قابل كنترل نباشد، بنا به تشخيص سازمان حفاظت محيط زيست واحد مزبور موظف به ايجاد تصفيه‌خانه خواهد بود.


ماده 8- مسئولين مكلفند ظرف مهلت مذكور در اخطاريه نسبت به رفع آلودگي در حد استاندارد اقدام كنند در غير اين صورت بر اساس ماده (11) قانون حفاظت و بهسازي محيط زيست از فعاليت يا بهره برداري منبع مربوط تا رفع آلودگي جلوگيري خواهد شد.


ماده 9- در صورتيكه مسئول منبع آلوده كننده با دلايل و مدارك قابل قبول سازمان اثبات نمايد كه ظرف مهلت مقرر در اخطاريه رفع آلودگي عملي نمي‌باشد، سازمان مي‌تواند مهلت اضافي مناسب براي اينگونه منابع قائل شود مشروط بر اينكه ادامه فعاليت اين منابع خطرات جدي براي سلامت انسان و ساير موجودات زنده دربر نداشته باشد.


ماده 10- سازمان در اجراي وظايف قانوني خود مجاز است هر يك از منابع آلوده كننده را توسط مأمورين خود مورد بازرسي قرار دهد، در صورتي كه بازرسي هر يك از منابع به موجب قوانين ديگر مستلزم كسب اجازه از دادستان باشد، نسبت به اخذ نمايندگي دادستان اقدام خواهد شد.


تبصره - مسئولين مكلفند در اجراي مفاد اين آئين‌نامه همكاري لازم را با مامورين سازمان به عمل آورند.


ماده 11- وزارتخانه‌هاي صنايع- كشور- كشاورزي و جهاد سازندگي هنگام صدور مجوز احداث و توسعه واحدها و مجتمع‌هاي صنعتي - معدني - كشاورزي - دامداري - مرغداري و كشتارگاه يا ساير مراجع صدور مجوز واحدها و مجتمع‌هاي فوق‌الذكر موظفند استانداردها و مقررات لازم‌الرعايه موضوع ماده (5) اين آئين‌نامه را به متقاضيان ابلاغ نمايند.
صدور پروانه بهره‌برداري از واحدهاي مذكور موكول به رعايت استانداردها و مقررات فوق الذكر است.


ماده 12- مراجع مربوط، رونوشت پروانه تأسيس و بهره‌برداري صادر شده براي واحدهاي مذكور در ماده (11) را به سازمان ارسال خواهند داشت.


ماده 13 - وزارتخانه‌هاي مسكن و شهر سازي، كشور و شهرداريها و سازمانها و واحدهاي تابع آنها حسب مورد هنگام تهيه طرحهاي جامع و هادي شهرها، شهركها و مجتمع‌هاي مسكوني و بهداشتي و شهرداريها موقع صدور پروانه در شهرها، استاندارد و مقررات موضوع ماده (5) اين آئين‌نامه را بايد به اطلاع طراحان و مجريان مربوط برسانند.


ماده 14 - تخليه و پخش فاضلاب يا هر نوع ماده آلوده كننده از منابع متفرقه به آبهاي پذيرنده به ميزان بيش از حد استاندارد ممنوع است. انواع و طبقه‌بندي منابع آلوده كننده و متفرقه توسط سازمان و با همكاري وزاتخانه‌ها و مؤسسات ذيربط تعيين خواهد شد.


ماده 15- در مواردي كه سازمان بنابر دلايل كافي تشخيص دهد كاهش يا از بين بردن آلودگي ناشي از منابع آلوده‌كننده موجود از طريق ديگر بجز انتقال آنها به نقاط مناسب امكان پذير نمي‌باشد، طرحي در اين مورد با همكاري وزارتخانه‌هاي كشاورزي- جهادسازندگي- صنايع- مسكن و شهرسازي- نيرو و كار و امور اجتماعي تهيه و پس از تصويب هيات وزيران به مورد اجراء خواهد گذاشت.


ماده 16 - سازمان مجاز است در مواقعي كه ضرورت ايجاب نمايد استفاده از وسايل و روشهاي مناسب را براي منابع متفرقه بر قرار نمايد.


ماده 17- رقيق كردن در مرحله تخليه به عنوان تصفيه ممنوع است مگر در موارد خاصي كه به تشخيص سازمان خطرات آلودگي محيط زيست را در بر نداشته باشد.


ماده 18- مسئولين مكلفند تدابيري اتخاذ نمايند تا در مواقع اضطراري كه تصفيه فاضلابها به هر علتي متوقف مي شود از تخليه مستقيم فاضلاب به آبهاي پذيرنده خودداري نمايند.


ماده 19 - در مواردي كه به استثناء ماده (11) قانون حفاظت و بهسازي محيط زيست و تبصره آن دستور ممانعت از كار و فعاليت كارخانه يا كارگاهي صادر مي‌شود، مراتب به دادستان حوزه قضائي مربوط براي صدور دستورهاي لازم اعلام مي‌شود.


ماده 20 - سازمان به منظور پيشگيري از آلودگي آب و تشويق كليه مسئولين منابع آلوده كننده به رفع آلودگي و ايجاد انگيزه براي يافتن وسائل و روشهاي مناسب و تحقيق در اين زمينه تدابير لازم را اتخاذ و به مورد اجرا خواهد گذاشت.


ماده 21 - تشريفات ابلاغ اخطاريه توسط سازمان به مسئولين منابع آلوده كننده تابع قانون آئين دادرسي مدني مي‌باشد.


ماده 22- چنانچه تخلف از مقررات اين آئين‌نامه موجب ورود هرگونه خسارت به محيط زيست آبزيان و منابع طبيعي مي‌شود، دادگاه حسب در خواست سازمان، مسئولين را به پرداخت و جبران خسارت وارد شده محكوم خواهد كرد.
آئين‌نامه جلوگيري از آلودگي آب (موضوع تصويب نامه شماره 90302 مورخ 28/9/1364) لغو مي‌شود.